AKADEMIA – oficjalna nazwa uczelni wyższych kojarzona szczególnie ze szkołami artystycznymi. Pierwsze akademie artystyczne (rysunku oraz rzeźby i malarstwa) założono w XVI w. we Włoszech dla podniesienia społecznego statusu artystów, potem także dla kształcenia młodzieży. Ostateczny kształt akademia uzyskała we Francji w czasach Ludwika XIV (Królewska Akademia Malarstwa i Rzeźby w 1648 r.) jako instytucja państwowa, organ patronatu i kontroli nad sztuką. Stworzono wówczas, w znacznym stopniu istniejące do dziś, formy instytucjonalnego zarządzania twórczością artystyczną: system nauczania wg ustalonego programu, zasady eliminacji, konkursów i stypendiów, publiczne pokazy malarstwa. Podstawą akademickiej teorii sztuki jest przekonanie o intelektualnym charakterze twórczości artystycznej. Zgodnie z nim zasady rządzące sztuką są poznawalne, a ich poznanie daje gwarancję artystycznej doskonałości.

Archiwium

Artyści

Danuta Giergun

Urodziła się w Kamieniu w woj. Podkarpackim w roku 1940. Obecnie mieszka w Krakowie. Jest współzałożycielką i długoletnią przewodniczącą Koła Malarskiego...

Ewa Hatłas

Urodzona w 1973 r. w Krakowie. Ukończyła Szkołę Podstawową dla Dzieci Głuchych w Krakowie, następnie kreślarstwo w Technikum Budowlanym w Wejherowie, gdzie u...

Witold Hatłas

Urodzony w 1972 roku w Oświęcimiu. Zainteresowania plastyczne ma od dzieciństwa. Ukończył Szkołę Podstawową dla dzieci Głuchych w Krakowie oraz Technikum...

Karolina Jakóbczak

Urodzona w Warszawie w 1984 roku. Jest absolwentką Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (uzyskanie w 2009 dyplomu magisterskiego na Wydziale Wzornictwa P...

Michał Justycki

Mieszka w Katowicach. Urodził się w 1970 r. w Sankt-Petersburgu i tam studiował sztukę dekoracyjną w Instytucie Sztuk. Obecnie studiuje na Akademii Sztu...

Kazimierz Kicke

Urodzony w roku 1964. I mieszka w Warszawie. Jego największą pasją jest malarstwo. Brał udział w wielu plenerach artystycznych osób niesłyszących w Polsc...

Justyna Kieruzalska

Urodzona Lublinianka, rocznik 1984. Absolwentka PLO im. St. Wyspiańskiego w Lublinie. W 2008 roku ukończyła grafikę na Wydziale Artystycznym UMCS w Lub...

Olgierd Koczorowski

Urodzony w roku 1967. Mieszka w Szczecinie i działa aktywnie na rzecz lokalnego środowiska niesłyszących. Jest z zamiłowania fotografem. Ta forma wyra...

Agnieszka Kołodziejczak

Urodzona w 1976 roku w Łodzi. Absolwentka Wydziału Tkaniny i Ubioru Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Absolwentka Instytutu Filozofii Uniwersytetu Łódzkiego. Stype...

Monika Kozub

Urodzona w roku 1990. Mieszka w Alwerni. Absolwentka Liceum Plastycznego w Krakowie. Teraz studiuje na kierunku edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych...

Karolina Osajda

Urodzona w Katowicach. Mieszka na zmianę w Bielsku Białej i w Katowicach. Początkowo studiowała architekturę w WST w Katowicach. Po 2 latach zrezygnowała i roz...

Jadwiga Starczyńska

Mieszka w Krakowie. Zaczęła malować w 1984 r. Jej ulubione techniki to: olej, akwarela, pastele, a najczęściej podejmowane motywy malarskie to: pejzaże, martw...

Katarzyna Szafran

Urodzona w roku 1985 w Poznaniu. Obecnie mieszka w Görlitz. Katarzyna Szafran jest absolwentką Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Uczestniczka gali finałowej dypl...

Luszka Szok-Ciechacka

Właściwie Małgorzata Lucyna Szok-Ciechacka, pochodzi z Torunia a obecnie mieszka w Brodnicy. Swoje prace i projekty artystyczne sygnuje pseudonimem Pa...

Mirosław Śledź

Urodzony w 1961 r. w Gdyni – malarz samouk. Mieszka i pracuje w Gdyni. Zaczął malować w 1991 r. a dwa lata później, pod wpływem kubistycznej inspiracji wykreow...

Magdalena Urban

Urodzona w roku 1985 w Krakowie. Ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie (2005). Absolwentka Wydziału Architektury i Sztuk Pięknych Krak...

Encyklopedia

action painting

ACTION PAINTING — malarstwo gestu. Termin określa technikę, ale też nurt w amerykańskim malarstwie końca lat 40. i 50. XX wieku, opierający się na ...

akademia

AKADEMIA – oficjalna nazwa uczelni wyższych kojarzona szczególnie ze szkołami artystycznymi. Pierwsze akademie artystyczne (rysunku oraz rzeźby i mal...

akryl, malarstwo akrylowe

AKRYL, MALARSTWO AKRYLOWE – technika malarska posługująca się farbami akrylowymi. Farby mogą występować w formie zawiesiny, używa się ich wtedy do ...

akwarela

AKWARELA – wł. acquarello od acqua: woda. 1) Farba o spoiwie rozpuszczalnym w wodzie. 2) Technika malarska posługująca się takimi farbami, nakładanymi na pap...

amator

AMATOR – 1) osoba zajmująca się czymś nieprofesjonalnie, nie mająca doświadczenia lub wykształcenia w danej dziedzinie; 2) miłośnik czegoś, osoba znaj...

ambalaż

AMBALAŻ — z fr. emballage: opakowanie, działanie artystyczne polegające na opakowywaniu, owijaniu, zasłanianiu przedmiotów, ale też architektury, natury....

analiza dzieła sztuki

ANALIZA DZIEŁA SZTUKI – metoda badawcza polegająca na rozpatrywaniu jakiegoś problemu czy zjawiska dotyczącego dzieła sztuki. Dzięki analizie dzieła ...

animacja

ANIMACJA – z łac. animatio: ożywienie. Technika polegająca na wykonywaniu serii zdjęć poklatkowych, rejestrujących na pojedynczych klatkach kolejne...

antyk

ANTYK jest rozumiany w sztuce na dwa sposoby: 1) jako cywilizacja grecko-rzymska rozwijająca się na obszarze basenu Morza Śródziemnego od końca III ...

antysztuka

ANTYSZTUKA – nurt sztuki współczesnej, którego geneza sięga do ruchów awangardowych XIX i XX w. Antysztuka podważa kanon sztuki tradycyjnej opartej...

arkada

ARKADA , z fr. arcade – element architektoniczny składający się z dwóch podpór (filarów, kolumn) zamkniętych u góry łukiem. W zależności od funkcji a...

arras

ARRAS Inaczej tapiseria z fr. tapiserie. Arras to jeden z największych ośrodków produkcji tkanin dekoracyjnych w średniowieczu (Francja). Od niego poc...

Art Déco

ART DÉCO – styl w sztuce lat 20. I 30. XX wieku. Charakteryzował się uproszczeniem form, symetrią, oparciem kompozycji na liniach prostych, kontr...

art-brut

ART-BRUT — z fr. art – sztuka, brut – surowy (pierwotny). Wyrażeniem „sztuka surowa”, Jean Dubuffet nazwał w 1945 roku twórczość dzieci, artystów naiwn...

artzin

ARTZIN — rodzaj druku ulotnego lub magazyn wydawany i powielany we własnym zakresie, nieregularnie, w niewielkim nakładzie przez grupy artystów, lite...

asamblaż

ASAMBLAŻ — z franc. assemblage: gromadzenie, technika wywodząca się z kolażu i oznaczająca dzieło powstałe z wykorzystaniem elementów trójwymiarowych. Pierwszy r...

atelier

ATELIER , z fr. pracownia, również z fr. studio – 1) pomieszczenie służące do wykonywania pracy artystycznej. W zależności od rodzaju tej pracy w ...

awangarda

AWANGARDA — z franc.: avant gard — straż przednia. Termin stosowany obecnie w dwojakim znaczeniu: szerszym – na określenie wszelkiej twórczości nowatorsk...

awers i rewers

AWERS I REWERS – dwie strony płaskiego, zdobionego przedmiotu np. monety, medalu, ale też ryciny, grafiki lub innego przedmiotu. Awers jest główną stroną...

azulejos

AZULEJOS — glazurowane płytki ceramiczne stosowane obecnie przede wszystkim w Portugalii, wcześniej również powszechnie w Hiszpanii. Słynnym ośrodk...

barok

BAROK  — termin jest stosowany na określenie: 1) nurtu sztuki europejskiej  XVII – XVIII wieku (barok jako styl); 2) całej sztuki obejmującej wszystkie...

batik

BATIK — jest to metoda farbowania tkanin, w której części tkaniny, które mają pozostać nie zabarwione, pokrywa się cienką warstwą wosku, a następni...

bazylika

BAZYLIKA , z łac. basilica , z gr. basilike : królewski – 1) w starożytnej architekturze rzymskiej – budynek sądowo-targowy na forum; 2) w archite...

biennale

BIENNALE — impreza kulturalna (wystawa, festiwal) odbywająca się cyklicznie co dwa lata. Może być organizowane w różnych dziedzinach: sztuk wizualn...

blejtram

BLEJTRAM (krosno malarskie) – rama, na którą naciąga się i przybija płótno do namalowania obrazu. Wykonywany jest najczęściej z drewnianych listew. B...

body art

BODZ ART — z ang.: sztuka ciała, kierunek w sztuce, w którym materiałem i środkiem ekspresji jest ciało artysty. Pojawił się w drugiej połowie lat 60. X...

camera obscura

CAMERA OBSCURA , z łac. ciemna komnata zwana również ciemnią optyczną czy kamerą otworkową – skrzynka z otworkiem w przedniej ścianie z matową sz...

ceramika

CERAMIKA  — nazwą ceramika określa się wyroby z gliny, modelowane ręcznie lub toczone na kole garncarskim i utrwalone przez wypalanie w ogniu. Wyroby...

cerkiew

CERKIEW – pierwotnie nazwa świątyni chrześcijańskiej w języku starosłowiańskim. Od XV w. jest to określenie świątyni prawosławnej i greckokatoli...

chińska porcelana

CHIŃSKA PORCELANA  — jest to nazwa wyrobów porcelanowych z kaolinu, które powstały w X wieku na początku panowania chińskiej dynastii Sung. Zawdzięc...

cokół

COKÓŁ  — pojęcie to ma dwa znaczenia: 1) najniższy nadziemny człon budowli  kolumny, filaru, portalu, stanowiący ich podstawę konstrukcyjną albo wyłącz...

color field painting

COLOR FIELD PAINTING  — z ang. color (colour) – kolor, field – pole, obszar, w dosłownym tłumaczeniu oznacza to „malarstwo kolorowych pól”. Jest to odmian...

Cytaty: Fragment wywiadu z Jadwigą Sawicką, 2006

„Bo w sztuce jestem materialistką i interesuje mnie powierzchnia rzeczy, opakowanie i zakrycie. Interesuje mnie rozdźwięk pomiędzy obietnicą a zawa...

Cytaty: Henryk Stażewski, zanotowana wypowiedź (1965)

Po skończeniu Akademii ja i [Mieczysław — przyp. red.] Szczuka zaczęliśmy robić sztukę nowoczesną, ale była wojna i nie mieliśmy żadnego kontaktu z ...

Cytaty: Jadwiga Sawicka, z tekstu do wystawy Kobieta o kobiecie, 1996

„Odzież zdobi, okrywa i daje świadectwo. Nieodparta logika wynikająca z funkcjonalności pozornie ułatwia zadanie. Niestety, ciało nie zawsze może sp...

Cytaty: Paweł Jarodzki o szablonie

„Szablon jest znakiem. Jest ręką odbitą przez anonimowego artystę w prehistorycznej grocie, jest sitodrukiem Warhola, jest plakatem propagandowym odbij...

Cytaty: Tadeusz Kantor o ambalażu

„Ten gest O P A K O W A N I A spełniany w najbardziej prozaicznej codzienności życia przeniosłem z lękiem na moje dzieło. Dzieło sztuki. Podniecała mnie niep...

cyzelowanie

CYZELOWANIE  — jest to ręczna lub mechaniczna obróbka przedmiotów metalowych stosowana w celu ostatecznego wykończenia powierzchni. Polega na wstępn...

dadaizm

DADAIZM — międzynarodowy, radykalny ruch artystyczny zainicjowany ok. 1915 roku przez artystów i pisarzy europejskich i amerykańskich. Był reakcją na obo...

design

DESIGN  — Z ang. design – projekt. Potocznie stosowana spolszczona pisownia – dizajn. Termin, który od kilkunastu lat w Polsce jest rozumiany  ...

drzeworyt

DRZEWORYT  — jest to ręczna lub mechaniczna obróbka przedmiotów metalowych stosowana w celu ostatecznego wykończenia powierzchni. Polega na wstępn...

École de Paris

ÉCOLE DE PARIS  — z fr. école – szkoła; termin oznacza „szkołę paryską”. Pierwotnie nazwa została zaproponowana w latach 20 XX wieku przez André War...

ekspresjonizm

EKSPRESJONIZM — w szerszym znaczeniu spotęgowanie poprzez deformację, szczególną kompozycję, kontrastowe zestawienie barw, ale też wybór tematu n...

ekspresjonizm abstrakcyjny

EKSPRESJONIZM ABSTRAKCYJNY  — jest to kierunek w malarstwie amerykańskim zapoczątkowany w połowie lat 40 XX wieku, nawiązujący m.in. do malarstwa abstrak...

emalia

EMALIA – substancja szklista, przezroczysta lub kryjąca, bezbarwna lub barwiona, którą pokrywa się w wysokiej temperaturze przedmioty metalowe. Nagły...

environment

ENVIRONMENT — z ang.: otoczenie. Rodzaj dzieła, a także działania artystycznego, polegającego na aranżowaniu przestrzeni w taki sposób, aby oddział...

estetyka

ESTETYKA – wrażenie zmysłowe. 1) Dyscyplina filozoficzna, która bada wartości artystyczne, analizuje i ustala kryteria wartościowania przedmiotów i przeż...

faktura

FAKTURA – powierzchnia dzieła sztuki (obrazu, rysunku, rzeźby, tkaniny itp.) zmienna w zależności od tworzywa, techniki, użytego narzędzia oraz in...

forum

FORUM – centralny punkt miasta w starożytnym Rzymie. Plac lokowany zazwyczaj na skrzyżowaniu głównych arterii komunikacyjnych. Zwykle prostokątny począt...

fotografia (historia)

FOTOGRAFIA (historia) – fotografia pojawiła się w 1 poł. XIX wieku we Francji. Przez cały XIX wiek była najważniejszym medium, dopóki nie zastąpił...

fotografia (technika)

FOTOGRAFIA (technika) – z greckiego oznacza rysowanie za pomocą światła. Polega na zarejestrowaniu trwałego obrazu na materiale światłoczułym za pomoc...

fotografia intermedialna

FOTOGRAFIA INTERMEDIALNA  —jest to szeroka nazwa, którą spopularyzowała wystawa „Polska fotografia intermedialna lat 80”, zorganizowana w 1988 roku...

fotomontaż

FOTOMONTAŻ — obraz fotograficzny złożony z kilku niezależnych fotografii. Może powstać w formie kolażu, poprzez przyklejenie wyciętych obrazów fotografic...

found footage

FOUND FOOTAGE , z ang. znaleziony (gotowy) materiał filmowy – zjawisko w sztuce istniejące pod tą nazwą od połowy XX w. polegające na wykorzystywaniu istniej...

fresk

FRESK – z wł. pittura a fresco : malowanie na świeżym tynku. 1) Technika malarstwa ściennego polegająca na malowaniu na wilgotnym, świeżo położony...

futuryzm

FUTURYZM , z fr. futurisme , z łac. futurus przyszły – ruch artystyczny powstały w 1909 r. w kręgu włoskich pisarzy, objął również inne dziedziny ...

galeria

GALERIA – 1) Pomieszczenie bądź zbiór pomieszczeń przeznaczonych do prezentacji dzieł sztuki, główne malarstwa lub rzeźby. Początkowo galeria funkcjonow...

gips

GIPS , z gr. gypsos wapno – plastyczna biała masa szybko twardniejąca; powstaje ze zmieszania wody oraz zmielonego proszku otrzymanego po wypalaniu ska...

gotyk

GOTYK  — jest to styl w sztukach plastycznych dojrzałego i późnego średniowiecza, ukształtowany we Francji przed połową XII wieku, około 1170 roku ...

grafika

GRAFIKA – jeden z podstawowych działów sztuk plastycznych, polega na powielaniu obrazu z uprzednio przygotowanej formy nazywanej matrycą. W zależności od fun...

grupa a. r.

GRUPA A.R. – artyści rewolucyjni lub awangarda rzeczywista. Awangardowa grupa artystyczna składająca się z pięciu członków: rzeźbiarki Katarzyny Kobro, dw...

grupa blok

GRUPA BLOK – awangardowa grupa artystyczna założona w Warszawie i działająca w latach 1923-1926. Powstanie Bloku związane było z ekspozycją Wystawy ...

happening

HAPPENING — z ang.: dzianie się, zdarzenie. Forma artystycznej wypowiedzi, w której twórca częściowo planuje zdarzenia, ale otwarty jest na przypa...

harmonia

HARMONIA – 1) w mitologii greckiej uosobienie ładu i zgodności; słowo oznacza zgodność, zgodę, wzajemne dopełnianie się, właściwe proporcje, ład;  ...

hiperrealizm

HIPERREALIZM – z gr. hyper: nad, ponad. Kierunek w sztuce przeżywający rozkwit w Stanach Zjednoczonych na początku lat 70. Ukształtował się w opozy...

historia sztuki

HISTORIA SZTUKI – nauka humanistyczna zajmująca się badaniem sztuk wizualnych w ujęciu historycznym, a także piśmiennictwem o sztuce. Nazywa, opisuj...

historyzm

HISTORYZM – świadome naśladowanie stylów wcześniejszych epok, jeden z nurtów sztuki XIX wieku. W architekturze 1. poł. XIX wieku, ze względu na zaint...

ikona

IKONA , z gr. eikón , obraz – obraz kultowy ukształtowany w sztuce wschodnio-chrześcijańskiej wyobrażający osoby święte, sceny biblijne i symbole...

ikonografia

IKONOGRAFIA – 1. Zbiór dzieł sztuki (malarstwa, rzeźby, rysunków, fotografii) stanowiących dokumentację jednego tematu, osoby czy miejsca, np. iko...

impast

IMPAST  — jest to nałożenie farby pędzlem lub szpachlą stosowane w malarstwie głównie olejnym, rzadziej temperowym. Służył on początkowo do zaakcento...

impresjonizm

IMPRESJONIZM – kierunek w sztuce, przede wszystkim w malarstwie, rozwijający się głównie we Francji w latach 70. i 80. XIX wieku. Jego nazwa powst...

informel

INFORMEL  — z fr. informel – niekształty, bezkształtny. Słowo to oznacza „sztukę nieforemną” - kierunek w sztuce europejskiej powstały na przełomie l...

instalacja

INSTALACJA – w sztuce współczesnej przestrzenny układ elementów zaprojektowany przez artystę, najczęściej do określonej przestrzeni. Stosowane są w niej...

interwencja artystyczna

INTERWENCJA ARTYSTYCZNA – rodzaj działania artystycznego polegającego na umiejscowieniu jakiegoś obiektu (niekoniecznie artystycznego) w przestrzeni publ...

kaligrafia

KALIGRAFIA , z gr. calligraphía – sztuka pięknego i wyraźnego pisania szczególnie rozwinięta w Chinach, gdzie jest traktowana jako dziedzina sztuki...

karykatura

KARYKATURA , z wł. caricatura - ładowanie, przeciążanie – przesadne ośmieszające uwypuklenie i wyolbrzymienie charakterystycznych cech postaci, przedmi...

Katarzyna Kobro

KATARZYNA KOBRO (ur. 1898 w Moskwie – zm. 1951 w Łodzi) – artystka awangardowa, członkini ugrupowań artystycznych „Blok”, „Praesens” oraz „a.r”. Je...

katedra

KATEDRA , z gr. kathedra krzesło, siedzenie, siedziba – 1) w kulturze starożytnego Rzymu siedzisko z oparciem, odpowiednik fotela w odróżnieniu od ta...

kicz

KICZ – z niem. kitsch: tandeta, bubel. Nazwa potoczna określająca lichy, bezwartościowy wytwór sztuki plastycznej lub literackiej. Najczęściej określe...

kilim

KILIM  — jest to dwustronna tkanina dekoracyjna lub użytkowa, o splocie prostym, lnianej albo wełnianej osnowie i wełnianym wątku tworzącym wzór. K...

kolaż

KOLAŻ — z franc. collage: naklejanie. Technika plastyczna polegająca na zestawianiu na płaszczyźnie wycinków różnych materiałów w zamierzoną całość komp...

kolekcja

KOLEKCJA – 1) zespół przedmiotów tego samego typu, zbieranych ze względu na ich wartości (artystyczne, historyczne, naukowe); kolekcje prywatne często...

komiks

KOMIKS – sekwencyjna historyjka obrazkowa, najczęściej uzupełniona tekstem, ograniczonym do krótkich wypowiedzi bohaterów o charakterze sensacyjnym lub hu...

kompozycja

KOMPOZYCJA — sposób powiązania elementów formalnych dzieła: linii, brył, płaszczyzn, plam barwnych, światła i cienia, tak aby tworzyły całość zgo...

kompozycja przestrzenna

KOMPOZYCJA PRZESTRZENNA – sposób aranżacji przestrzeni odrzucający podział rzeźby na zwartą bryłę i otoczenie. W myśl nowej zasady rzeźba jako kompoz...

komunikacja wizualna

KOMUNIKACJA WIZUALNA  — jest to dziedzina sztuki zbliżona do projektowania graficznego, obejmująca wiedzę o sposobach graficznego przekazywania idei ...

konceptualizm

KONCEPTUALIZM – jeden z najważniejszych nurtów w sztuce XX w., w którym idea oraz proces twórczy są ważniejsze niż realizacja dzieła. Jego powstanie...

konstruktywizm

KONSTRUKTYWIZM — w szerszym znaczeniu, zwłaszcza w architekturze, podkreślenie funkcjonalnej, celowej konstrukcji; ogólna zasada kształtowania bryły...

kontrapost

KONTRAPOST , z wł. contrapposto przeciwieństwo, kontrast – zasada kompozycji polegająca na ustawieniu postaci ludzkiej tak, aby ciężar ciała spoczyw...

kontur

KONTUR  — jest to zarys kształtu postaci lub przedmiotu, linia obwodząca kształt na rysunku lub malowidle i odgraniczająca jedną płaszczyznę od drugie...

kubizm

KUBIZM — franc. cubism, z łac. cubus: sześcian, kostka. Kierunek w malarstwie XX wieku, zapoczątkowany ok. 1907 roku we Francji przez Pabla Picassa i Ge...

kurator

KURATOR , z łac. curator opiekun – pracownik merytoryczny w muzeum lub galerii sztuki. W Polsce jest to zwyczajowy najwyższy tytuł muzealny kier...

laserunek

LASERUNEK – przezroczysta, lekko zabarwiona warstwa farby kładziona na powierzchnię obrazu, zmieniająca delikatnie kolorystykę dzieła. Wiele warstw...

litografia

LITOGRAFIA – technika graficzna lub odbitka wykonana tą techniką. Litografia pozwala na osiąganie różnorodnych efektów artystycznych zbliżonych do malar...

malarstwo

MALARSTWO – dziedzina sztuk plastycznych, której produktem jest obraz, czyli zasadniczo dwuwymiarowe dzieło sztuki, powstałe dzięki liniom i barwo...

malarstwo materii

MALARSTWO MATERII  — jest to rodzaj malarstwa, najczęściej abstrakcyjnego, które zyskało popularność w latach 50 XX wieku, a polegające na grubym na...

malarstwo rodzajowe

MALARSTWO RODZAJOWE – gatunek w malarstwie, rzeźbie lub grafice przedstawiający postacie wykonujące zwykłe czynności. Mogą to być sceny z życia co...

manufaktura

MANUFAKTURA , z łac. manu facta rękodzieło – zakład produkcyjny, w którym produkcja masowa produktu odbywa się ręcznie i oparta jest na podziale...

mauzoleum

MAUZOLEUM – wielki monumentalny grobowiec, najczęściej w formie wolno stojącej budowli bogato zdobionej dekoracją rzeźbiarsko-architektoniczną. Niekied...

media, medium

MEDIA, MEDIUM — określenie środków masowego przekazu, czyli społecznego komunikowania się o szerokim zasięgu: radia, telewizji, prasy, internetu itp. W ...

miedzioryt

MIEDZIORYT – najstarsza technika graficzna druku wklęsłego na metalu; stosowana już w XV w. Na gładko wypolerowanej i zagruntowanej powierzchni płyty...

miniatura

MINIATURA , z wł. minio minia , cynober – 1) iluminacja czyli malarska lub rysunkowa ilustracja zdobiąca rękopis. Malowana farbami kryjącymi (wosk...

minimal art

MINIMAL ART — sztuka minimalistyczna, termin określający tendencję w sztuce współczesnej obecną od końca lat 50. XX wieku, polegającą na stosowaniu...

Młoda Polska

MŁODA POLSKA – zespół zjawisk w polskiej literaturze i sztuce przełomu XIX i XX wieku. Nazwa epoki pochodzi od cyklu artykułów Artura Górskiego opubliko...

neoimpresjonizm

NEOIMPRESJONIZM – kierunek w malarstwie stworzony we Francji w latach 80 XIX w. Pierwsza wystawa neoimpresjonistów odbyła się w 1884 r. Neoimpresjonizm pows...

modernizm

MODERNIZM — z fr. moderne: nowoczesny. Termin określający ogół kierunków literackich i artystycznych, architektonicznych, a także prądów filozofic...

mozaika

MOZAIKA  — najczęściej monumentalna dekoracja w postaci ornamentu lub obrazu, wykonana z drobnych, barwnych płytek różnego kształtu: szklanych, ceramicz...

multimedia

MULTIMEDIA — media stanowiące połączenie kilku różnych form przekazu informacji (np. tekstu, dźwięku, grafiki, animacji, wideo) w celu dostarczania odbiorco...

mural

MURAL — słowo pochodzenia hiszpańskiego, oznaczające monumentalne malarstwo ścienne. Powstaje ono przy użyciu odpowiednich farb odpornych na zmienn...

muzeum

MUZEUM – instytucja, która gromadzi, bada oraz opiekuje się obiektami będącymi świadectwem cywilizacji człowieka wraz z jego otoczeniem. Muzea pozysku...

negatyw

NEGATYW  — jest to popularna nazwa błony fotograficznej negatywowej w fotografii. Jest materiałem wykorzystywanym w fotografii analogowej i w film...

neo-dada

NEO-DADA  — termin po raz pierwszy był użyty w 1958 roku w „Art News” w odniesieniu do prac Jaspera Johnsa przedstawiających tarcze strzelnicze z wmontow...

neoawangarda

NEOAWANGARDA  — ten nurt jest kontynuacją historycznej awangardy. Znany filozof i krytyk sztuki Stefan Morawski wyróżnia cztery nurty: 1) technologiczny miesz...

neoplastycyzm

NEOPLASTYCYZM – kierunek sztuki stworzony w Holandii w latach dwudziestych XX wieku przez artystów związanych z ugrupowaniem „De Stijl” wydającym w latach...

NO!art

NO!art  — z ang. no – nie, art – sztuka. No-art oznacza „nie-sztukę” – zbiór dzieł kilku amerykańskich artystów (Michel Fisher, Stanley Fisher, Sam Goodm...

nowy realizm

NOWY REALIZM  — jest to ruch powołany w końcu lat 50 XX wieku w Paryżu przez krytyka Pierré Restany`ego. Cele nowego realizmu zostały ogłoszone w napisa...

obelisk

OBELISK , z łac. obeliscus , z gr. obeliskos rożen, słup – wysoki słup, przeważnie czworoboczny, zwężający się ku górze, ścięty u szczytu w formie wydł...

odlew

ODLEW  — jest to przedmiot wykonany przez odtworzenie w twardym materiale (najczęściej w metalu) modelu wykonanego z nietrwałej masy (glina, wosk ...

olej, technika olejna

OLEJ, TECHNIKA OLEJNA – technika malarska posługująca się farbami olejnymi. Polega na pokrywaniu zagruntowanego płótna, gładkiej deski lub innego ...

op-art

OP-ART — z ang. optical art: sztuka wizualna, wizualizm. Rodzaj sztuki abstrakcyjnej wykorzystującej zjawiska optyczne. Kierunek obejmuje grafikę, mal...

ornament

ORNAMENT , z łac. ornamentum ozdoba – motyw lub zespół drobnych motywów zdobniczych stosowanych w architekturze i innych sztukach plastycznych. Może ...

ołtarz

OŁTARZ , z łac. altare – miejsce składania ofiar kultowych, znane niemal we wszystkich rozwiniętych religiach. Pierwotną formą ołtarzy były wzniesien...

pejzaż

PEJZAŻ – w sztukach plastycznych gatunek przedstawiający widok natury. Dawniej pejzaże występowały często jako tła w scenach religijnych lub mito...

performans

PERFORMANS – z ang.: wykonanie, rodzaj działań wykonywanych przez artystów w obecności widzów. Często przybiera formę działań parateatralnych o zaplanow...

pieta

PIETA , z wł. pietà miłosierdzie – przedstawienie o charakterze historycznym i religijnym opłakującej Matki Bożej z ciałem Chrystusa na jej kola...

pigment

PIGMENT , z łac. pigmentum farba – drobno sproszkowana substancja barwiąca, nierozpuszczalna w spoiwie. Pigment jest wytwarzany z różnych substancji nieor...

plener

PLENER , z fr. (en) plein air (pod) gołym niebem – malowanie krajobrazu bezpośrednio z natury w przestrzeni otwartej. Do  XIX w. z natury wyk...

po-sztuka

PO-SZTUKA  — jest to pomysł Stefana Morawskiego na nazwę epoki po procesie „samoniszczenia się sztuki” do końca przez neoawangardę. Symptomami po-sztuki s...

polichromia

POLICHROMIA  — polichromią nazywa się: 1) wielobarwne malowidła zdobiące ściany, stropy lub sklepienia budowli renesansu i baroku. Znana od staroży...

Polska Szkoła Plakatu

POLSKA SZKOŁA PLAKATU – zjawisko w polskiej grafice projektowej od lat 50. do 70. XX w. Polscy plakaciści tego okresu m.in. Henryk Tomaszewski, Wal...

pop-art

POP-ART  — pop — skrót od ang. słowa popular. Kierunek powstał w późnych latach 50 XX wieku w sztuce amerykańskiej i angielskiej, czerpiący inspiracje ...

popiersie

POPIERSIE  — popiersie jest określeniem używanym w rzeźbie i malarstwie figuratywnym. Inną nazwą jest półpostać. Termin używany najczęściej na określenie...

portret

PORTRET – przedstawienie wyglądu zewnętrznego, pozycji, charakteru konkretnego człowieka lub grupy ludzi zwanych modelami. Portrety mogą pełnić różne f...

postmodernizm

POSTMODERNIZM — termin określający szereg zjawisk kulturowych, które, według badaczy i teoretyków, nastąpiły po modernizmie. Obejmuje się nim różno...

projektowanie ubioru

PROJEKTOWANIE UBIORU , w ang. fashion design – dziedzina wzornictwa przemysłowego, która się zajmuje się modą i projektowaniem odzieży. Zawód projekta...

prowokacja

PROWOKACJA — działanie artystyczne przygotowane z myślą o poruszeniu publiczności, często zbulwersowaniu, ale przez to sprowokowaniu do głębszych przemyśl...

ready made

READY MADE — z ang.: gotowy przedmiot (fr. object trouvé). Termin nadany przez Marcela Duchampa, słynnego dadaistę gotowemu, fabrycznemu przedmiotowi, któr...

realizm

REALIZM – 1) w szerszym znaczeniu: tendencja występująca w sztuce różnych epok, polegająca na odtwarzaniu rzeczywistości w sposób obiektywny, zgodny z...

realizm magiczny

REALIZM MAGICZNY  — był to prąd w sztuce europejskiej i amerykańskiej. Nazwę wywodzi się od niemieckiego historyka sztuki Franza Roha, który użył jej...

relief

RELIEF — z fr. relief. Kompozycja rzeźbiarska wydobyta z płaszczyzny kamiennej, drewnianej metalowej lub innej, z pozostawieniem tła, wskutek rzeź...

renesans

RENESANS  — jest to styl w sztuce zapoczątkowany we Włoszech. Główną ideą był powrót do ideału sztuki antyku, jej idealnego piękna opartego na harmonii,...

reprodukcja

REPRODUKCJA , z fr. reproduction – 1) odtworzenie obrazu, tekstu, odbitki fotograficznej itd. przez powielenie lub sposobem drukowanym. Zależnie od...

rewitalizacja

REWITALIZACJA , z łac. re-+vita – przywrócenie do życia, ożywienie – zespół działań urbanistycznych i planistycznych koordynowanych przez lokalną adm...

rokoko

ROKOKO  — jest to nurt w sztuce europejskiej XVIII wieku  uważany za ostatnią fazę baroku. Zmysłowość, erotyzm, wyrafinowany smak artystyczny, sentyment...

rylec

RYLEC  — jest narzędziem do rytowania używanym w niektórych technikach graficznych (np. miedzioryt, drzeworyt). Składa się ze stalowego ostrza osadzon...

rytm

RYTM – 1) regularne powtarzanie się czegoś w jednakowych odstępach czasu lub w jednakowych odległościach w przestrzeni; 2) ustalona kolejność jakichś ...

rzemiosło artystyczne

RZEMIOSŁO ARTYSTYCZNE – sztuka użytkowa, sztuka zdobnicza obejmująca wytwórczość rzemieślniczą o charakterze artystycznym (przedmioty dekoracyjne itp.). Po...

rzeźba

RZEŹBA – 1) trójwymiarowa kompozycja, mająca zazwyczaj charakter dekoracyjny, a nie użytkowy jak architektura. 2) rzeźba w znaczeniu przestrzennej kompoz...

sala neoplastyczna

SALA NEOPLASTYCZNA – przestrzeń wystawiennicza w Muzeum Sztuki w Łodzi mieszcząca się w dziewiętnastowiecznym pałacu fabrykanta Maurycego Poznańs...

secesja

SECESJA – kierunek w sztuce ostatniego dziesięciolecia XIX wieku i pierwszej dekady XX wieku. W wielu językach europejskich „secesja” znaczy „odejśc...

serigrafia

SERIGRAFIA  — jest to technika sitodruku (rodzaj szablonu) wprowadzona w 1930 roku w USA, a wywodząca się z Dalekiego Wschodu polegająca na przetłaczaniu farby ...

sitodruk

SITODRUK  — jest to odrębna technika graficzna tzw. druku przez szablon; również odbitka otrzymywana tą techniką. Zasada sitodruku polega na przecis...

skandynawski design

SKANDYNAWSKI DESIGN  — wzornictwo skandynawskie stało się bardzo popularne w innych krajach Zachodu w latach 50 – 60 XX wieku. Pojęcie skandynawski design s...

skansen

SKANSEN , ze szw. skansen nazwa parku – muzeum na wolnym powietrzu, w którym gromadzi się przenoszone z różnych terenów danego kraju zabytki etnogr...

socrealizm

SOCREALIZM – realizm socjalistyczny. Kierunek w sztuce będący elementem ideologii i propagandy partii komunistycznych w Polsce i innych krajach dem...

statyczność/dynamiczność

STATYCZNOŚĆ/DYNAMICZNOŚĆ  — są to określenia rodzajów kompozycji w sztuce. Mogą to być: kompozycja statyczna i dynamiczna. Kompozycja statyczna po...

stiuk

STIUK  — jest to materiał zdobniczy powstały z połączenia sproszkowanego białego marmuru z klejem. Stiuk znany już w starożytności, był popularny j...

Władysław Strzemiński

WŁADYSŁAW STRZEMIŃSKI (ur. 1893 w Mińsku Białoruskim, zm. w 1952 w Łodzi) – Polski artysta awangardowy, malarz, teoretyk i krytyk sztuki. Mąż rze...

surrealizm

SURREALIZM — z fr. surréalisme. Kierunek w sztuce ukształtowany w latach 20. XX wieku, biorący się z fascynacji światem snu, podświadomości, halucyna...

symbolizm

SYMBOLIZM – 1) w szerszym znaczeniu: tendencja istniejąca w różnych epokach, której celem było przekazanie ukrytych, duchowych treści za pomocą dzieła s...

synagoga

SYNAGOGA , z gr. synagoge zebranie, zgromadzenie – bożnica, świątynia żydowska; budowla służąca jako miejsce modlitw, ale też m.in.: decydowania o ważnych...

szablon

SZABLON — z niem. Schablone. Wycięta forma w płaszczyźnie kartonu służąca do powielania. Szablon przykłada się do płaskiej powierzchni i całość p...

szkic

SZKIC – artystyczna, swobodnie wykonana notatka , zapis pierwszych pomysłów i koncepcji na dzieło. Pokazuje spontaniczny gest artysty, jego styl i sp...

sztuka abstrakcyjna

SZTUKA ABSTRAKCYJNA — sztuka nieprzedstawiająca, niefiguratywna, bezprzedmiotowa. Terminem tym określa się sztukę nienaśladującą otaczającej nas rzecz...

sztuka feministyczna

SZTUKA FEMINISTYCZNA  — jako wyraz świadomej postawy artystycznej sztuka ta pojawiła się w latach 60 XX wieku wraz z rozwojem Ruchu Wyzwolenia Kobiet...

sztuka Głuchych (Deaf Art)

SZTUKA GŁUCHYCH (DEAF ART) – sztuka osób przynależących do społeczności Głuchych, charakteryzuje się m.in.: wykorzystaniem symboli i motywów odnoszącyc...

sztuka kinetyczna

SZTUKA KINETYCZNA – z gr. Kinēma: ruch. Sztuka, która koncentruje się na zagadnieniach związanych z ruchem. Terminem tym najczęściej określa się rzeź...

sztuka krytyczna

SZTUKA KRYTYCZNA — określenie pewnych zjawisk w sztuce artystów polskich debiutujących w I połowie lat 90. XX. Dotyczy działań i prac krytycznie komentu...

sztuka ludowa

SZTUKA LUDOWA  — jest to całokształt działalności artystycznej społeczności lokalnej, na ogół wiejskiej. Obok twórczości, którą nazywa się plastyką, ...

sztuka naiwna

SZTUKA NAIWNA – twórczość uprawiana nieprofesjonalnie przez ludzi, którzy nie odebrali wykształcenia artystycznego. Sztukę naiwną charakteryzuje dziecięc...

sztuka nieprofesjonalna

SZTUKA NIEPROFESJONALNA — zjawisko znane w sztuce od końca XIX wieku, obejmuje wszelkie przejawy działań plastycznych powstające w kręgu sztuki naiwne...

sztuka partycypacyjna

SZTUKA PARTYCYPACYJNA – sztuka zaangażowana społecznie, rodzaj strategii, poprzez którą ludzie stają się tworzywem dzieła artystycznego. Artysta ...

sztuka publiczna

SZTUKA PUBLICZNA – sztuka, która powstaje w przestrzeni publicznej, przeważnie w otwartej przestrzeni i w miejscu dostępnym dla wszystkich. Może być w...

sztuka sakralna

SZTUKA SAKRALNA , z łac. sacrum rzecz święta – termin, używany przez historyków sztuki w odniesieniu do wytworów związanych z wiarą, obrzędami, religią. F...

sztuka site-specific

SZTUKA SITE-SPECIFIC – z ang. sztuka zintegrowana z miejscem. Termin stosowany do określenia dzieła sztuki, które powstaje z myślą o funkcjonowaniu w konk...

sztuka ulicy

SZTUKA ULICY — z ang. street art. Sztuka, która powstaje w miejscach publicznych: na ulicy, na murach, chodnikach itp. Są to murale, graffiti, ale...

sztuka użytkowa

SZTUKA UŻYTKOWA – dziedzina obejmująca projektowanie i wykonywanie przedmiotów codziennego użytku. Może dotyczyć zarówno przedmiotów wykonywanych przez art...

sztuka wideo

SZTUKA WIDEO — metoda działań artystycznych wykorzystująca telewizyjne techniki rejestracji i przekazywania obrazu. Rozwinęła się w latach 60. i 7...

sztuka współczesna

SZTUKA WSPÓŁCZESNA  — jest to aktualny okres w dziejach sztuki, którego początek umownie wyznaczono na połowę XX wieku (po II wojnie światowej). Nie podle...

sztuka ziemi

SZTUKA ZIEMI — ang. land art; typ dzieła i działania artystycznego, dla których tworzywem jest ziemia, piasek, skały, kamienie itp. Prace tego typu ...

tempera

TEMPERA – 1) Spoiwo emulsyjne zawieszone w środowisku wodnym – substancje oleiste, żywiczne, tłuszcze lub woski. Do XV w. prawdopodobnie były to wsze...

tiffany

TIFFANY , szkło – charakterystyczne wyroby szklane autorstwa Louisa Comforta Tiffany. W 1894 r. L.C. Tiffany opatentował produkcję Favril – rodzaj...

tkactwo

TKACTWO – dział przemysłu włókienniczego i rzemiosła zajmujący się wytwarzaniem tkanin oraz ich wykończeniem. Od czasu neolitu poziome warsztaty...

tkanina artystyczna

TKANINA ARTYSTYCZNA – rodzaj tkaniny wytwarzanej najczęściej ręcznie na prostych, drewnianych warsztatach tkackich, lub na drewnianych ramach przy...

triumfalny łuk

TRIUMFALNY ŁUK – monumentalna budowla znana już od starożytnego Rzymu w kształcie bramy z otworem przelotowym zamkniętym łukowato, wzniesiona dla ucz...

tryptyk

TRYPTYK , z fr. triptyque , z greckiego tríptychos złożony we troje – 1) poliptyk składający się z trzech części: środkowej nieruchomej i dwóch ru...

typografia

TYPOGRAFIA — z gr. typos: uderzenie pozostawiające po sobie ślad oraz grapho — piszę. Obecnie bardzo szeroki termin odnoszący się do prezentacji znaków p...

unizm

UNIZM – Koncepcja artystyczna opracowana przez Władysława Strzemińskiego i przedstawiona w rozprawie Strzemińskiego Unizm w malarstwie z 1928 roku ...

walor

WALOR , z fr. valeur , z późnołac. valor , od łac. valeo jestem silny, zdrowy – zróżnicowane natężenie tonu barwy lub stopnia jasności barwy w ma...

wernisaż / finisaż

WERNISAŻ / FINISAŻ , z fr. vernissage , od vernisser lakierować – pierwotnie we Francji określano tak dzień poprzedzający otwarcie wystawy...

witraż

WITRAŻ – ozdobna kompozycja wypełniająca otwór okienny wykonana z barwionego szkła łączonego za pomocą ołowiu i osadzonego w żelaznych ramach. Tec...

wystawiennictwo

WYSTAWIENNICTWO   — inaczej architektura wystaw. Jest to termin, który określa sztukę prezentowania dzieł, przedmiotów, towarów, dokumentów, zjawisk, i...

wzornictwo przemysłowe

WZORNICTWO PRZEMYSŁOWE  — jest to nazwa projektowania wzorów dla wyrobów przemysłowych i podnoszenie estetyki i jakości produkcji przemysłowej. Najsłynn...

zakopiański styl

ZAKOPIAŃSKI STYL — jest to bardzo znany kierunek w sztuce polskiej zapoczątkowany w końcu XIX wieku przez Stanisława Witkiewicza, utrzymujący się w ...

złoty podział

ZŁOTY PODZIAŁ , również złote cięcie – to podział odcinka na takie dwie części, iż cały odcinek ma się tak do części większej jak część większa do...

Encyklopedia Sztuki w Polskim Języku Migowym

Projekt skierowany do osób niesłyszących, posługujących się PJM. Powstaje w oparciu o Leksykon Grupy Artystów Głuchych we współpracy z GAG. ...

GAG to inaczej Grupa Artystów Głuchych

GAG jest grupą nieformalną, grupą artystyczną skupiającą ok. 20 pasjonatów sztuki - artystów głuchych, słabosłyszących, których łączy wspólna pasja i życie w...

Historia

 

Historia GAG

Historia głuchych artystów

Feliks Pęczarski

Franciszek Xawery Prek

Henryk Osten-Ostachiewicz

Historia sztuki

Spis treści Zapraszamy na nowej stronie Historii sztuki

Sztuka paleolitu - cechy charakterystyczne

Pierwsze znaleziska archeologiczne twórczości plastycznej pochodzą sprzed 50 000 p.n.e. Są to liczne kości i płytki kamienne pokryte regularnymi, rytmi...

Rysunki naskalne w jaskini Lascaux

Najsłynniejszymi rysunkami naskalnymi okresu paleolitu są zachowane ryty naskalne w jaskini Lascaux (Francja), które zostały wpisane na listę światowego dzied...

Rysunki naskalne w jaskini Altamira

Najważniejszymi rysunkami naskalnymi okresu paleolitu są zachowane ryty naskalne w jaskini Altamira, które są wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESC...

Warsztat artysty paleolitu

Rysunki naskalne były ryte w ścianach, a ich kontury były wypełniane farbą wymieszaną z wodą lub tłuszczem. Malowano za pomocą palców, dmuchawek z wydrążo...

Rzeźba paleolitu i neolitu – cechy charakterystyczne

Z czasem było coraz mniej przykładów malarstwa jaskiniowego, a na jego miejscu pojawia się sztuka użytkowa. Początkowo kawałki skórek, kości, muszelek...

Malarstwo naskalne w Tassili na Saharze

Tassili n’Ajjer to rozległy płaskowyż leżący w południowo-wschodniej Algierii o powierzchni blisko 80 tys. km². Może tam znajdować się nawet 15 tys. mal...

Paleolityczne figurki kobiece – paleolityczne Wenus

Bardzo charakterystycznymi rzeźbami z okresu paleolitu były figurki kobiece zwane paleolitycznymi Wenus (też Venera). Figurki te charakteryzowały się prze...

Sztuka neolitu i brązu – cechy charakterystyczne

Z okresu neolitu i brązu zachowało się najwięcej przedmiotów sztuki użytkowej (ceramika, narzędzia) ze szczególnym uwzględnieniem bogatego zdobnictwa. Rozwój t...

Menhiry i megality prehistoryczne

Ok. 3000 p.n.e. w Europie osiada się coraz więcej ludów, które zaczynają budować monumentalne budowle - menhiry, jako miejsce pochówku lub miejsce święte...

Okresy w kulturze i sztuce egipskiej

Historia kultury i sztuki egipskiej dzieli się  na kilka okresów: Stare Państwo (XXIX-XXI w.p.n.e.) – okres rozkwitu gospodarczego, politycznego i kult...

Grobowce faraonów w Egipcie

Najsłynniejszymi zachowanymi zabytkami sztuki egipskiej są grobowce faraonów. Pierwotną formą grobowca była mastaba – kopiec usypany z ziemi, o ukośnyc...

Grobowiec Tutanchamona

Najbardziej znanym grobowcem faraona jest grobowiec Tutanchamona, faraona z XVIII dynastii, rządzącego starożytnym Egiptem w okresie 1333-1323 p.n.e. Gr...

Piramidy w Gizie i Sfinks

Pierwsze grobowce faraonów były budowane w kształcie piramid schodkowych, z których najbardziej okazała jest piramida schodkowa Dżosera ok. 2650 p.n.e...

Świątynie egipskie

Świątynie egipskie w okresie Średniego i Nowego Państwa były budowane z kamienia, który był bardzo ciężki i trudny w obróbce. Do podtrzymania stropów ś...

Świątynia Amon-Ra w Luksorze

Świątynia Luksorska, znana także jako Świątynia Narodzin Amona, znajduje się w Luksorze, w południowym Egipcie. Jest jednym z dwóch (drugim jest świątyn...

Rzeźba egipska

W sztuce egipskiej dominowała rzeźba monumentalna, tworzona z granitu lub bazaltu. Były to najczęściej posągi faraonów i bóstw. Drewno lub wapienny materia...

Artysta w starożytnym Egipcie

Pozycja artysty w starożytnym Egipcie była ściśle związana z monumentalną sztuką egipską, która służyła do wychwalania potęgi faraonów. Artysta nie tworzył „...

Malarstwo i barwny relief w Egipcie

Egipcjanie głęboko wierzyli w siłę obrazu, który ratuje przed zapomnieniem. Malarstwo w Egipcie było mocno powiązane z reliefem i były to głównie malowidła...

Kanon egipski

Kanon egipski rozwinął się w okresie Starego Państwa i był najważniejszą zasadą w malarstwie, reliefie i architekturze. Kanon był efektem szukania stałych ...

Popiersie Nefretete

Liczące wys. 47 cm i ważące ok. 20 kg, popiersie Nefertiti zostało wyrzeźbione z wapienia i pokryte polichromowanym stiukiem, datowane jest na 1345 p.n....

Sztuka kreteńska i mykeńska – cechy charakterystyczne

Silnie rozwijająca się kultura na Krecie (archipelag wysp greckich) od 2000 p.n.e, ze względu na bogatą wymianę handlowo-morską, stała się początkiem późniejs...

Pałac w Knossos

W 1899 r. na Krecie rozpoczęły się wielkie wykopaliska archeologiczne pod przewodnictwem sir Arthura Evansa. Odsłonięto wtedy rozległe ruiny pałacu w Knos...

Maska z grobowca w Mykenach

Jest to pośmiertna maska jednego z władców Myken, błędnie mylona z maską Agamemnona - wodza plemienia Achajów oblegających Troję. Została odnaleziona w zespole...

Okresy w kulturze i sztuce Grecji

Historia sztuki greckiej dzieli się na kilka okresów historycznych. Okres archaiczny (XII-V w.p.n.e.) jest okresem rozwoju miast – państw (polis) – si...

Piękno i estetyka w sztuce greckiej

Bardzo ważnym pojęciem w życiu Greków było pojęcie „piękna”. Piękno dla Greków było synonimem harmonii, ładu czy prawidłowości. Piękno oznaczało zdrowe ...

Styl dorycki

Styl dorycki w architekturze wykształcił się w okresie archaicznym (VI – VIII w. p.n.e.). Budowla świątyni doryckiej cechuje się prostotą i oszczędnością środków wyr...

Styl joński

Styl joński o lżejszych proporcjach, smuklejszych kolumnach był bardziej dekoracyjny, elegancki i lekki w formie. Głowica – najbardziej charakterystyczny eleme...

Styl koryncki

Styl koryncki był rozwinięciem stylu jońskiego, bardziej bogaty w zdobienia i motywy roślinne. Baza – jak w porządku jońskim, czyli trójczłonowa, była złoż...

Zasady architektury greckiej

Świątynie greckie były budowane na wzgórzach, w połączeniu z malowniczą przyrodą. Zabudowa Akropolu stanowiła uporządkowaną przestrzeń urbanistyczną. Świątynie by...

Kanon grecki

Grecy wierzyli, że w przyrodzie istnieje obiektywny idealny wzorzec, według którego można tworzyć dzieła doskonałe. Kanon był wyrazem dążenia do osiągn...

Kompozycja klasyczna

Bardzo ważnym elementem sztuki i estetyki greckiej było pojęcie kompozycji klasycznej, które zostało stworzone w okresie klasycznym sztuki greckiej i po...

Akropol w Atenach

Akropol (z gr. Akropolis - górne miasto) to położone w Atenach wapienne wzgórze o wys. 157 m n.p.m. Było to ufortyfikowane wzgórze, na którym już w czasa...

Woźnica z Delf

Woźnica z Delf lub Auriga z Delf, to nazwa starożytnego brązowego greckiego posągu z okresu klasycznego, złożonego z fragmentów odkrytych w 1896 r. w c...

Fidiasz

Fidiasz (ok. 490 p.n.e. - ok. 430 p.n.e.) – rzeźbiarz grecki, uważany za najwybitniejszego przedstawiciela greckiej rzeźby starożytnej okresu klasycznego. Przyj...

Myron

Myron był jednym z najwybitniejszych rzeźbiarzy greckich, tworzący w latach 480-445 p.n.e. Był obywatelem Aten, a urodził się w Beocji. Do dnia dzisiejszego zacho...

Poliklet i kontrapost

Poliklet z Argos był rzeźbiarzem greckim, pochodzącym z miasta Argos na Peloponezie, żył w latach 450-415 p.n.e. Tworzył w V wieku p.n.e., znany był z...

Laokoon

Grupa Laokoona jest jedną z najbardziej znanych starożytnych rzeźb, będącą według części badaczy dziełem greckim z okresu hellenistycznego, według innych – r...

Nike z Samotraki

Nike z Samotraki (Samotrake) jest to marmurowa rzeźba hellenistyczna z III lub II w. p.n.e. Istnieje przypuszczenie, że jej twórcą był Pytokritos z Ro...

Wenus z Milo

Afrodyta z Melos, znana jako Wenus z Milo, to marmurowa rzeźba z okresu hellenistycznego z ok. 130–100 r. p.n.e. Jest eksponowana w Luwrze. Została zna...

Ceramika grecka

Ceramika grecka była bardzo ważnym estetycznym elementem życia codziennego. W ceramice wykształciły się cztery style: geometryczny, orientalizujący, czarno...

Sztuka Etrusków – cechy charakterystyczne

Przykładów sztuki etruskiej zachowanych jest bardzo mało, wiadomo nam jedynie o wyglądzie budowli etruskich, z zachowanych rekonstrukcji. Zachowane gro...

Malarstwo ścienne Etrusków

Malarstwo jest najlepiej zachowaną dziedziną sztuki etruskiej. Przez długi czas było traktowane jako odbicie greckiego malarstwa ściennego. Liczne fres...

Wilczyca kapitolińska

Wilczyca kapitolińska jest to rzeźba wilczycy, która jest symbolem stolicy starożytnego imperium rzymskiego. Wilczyca była świętym zwierzęciem boga wo...

Okresy w kulturze i sztuce rzymskiej

Historia kultury i sztuki rzymskiej dzieli się na kilka okresów: - okres panowania królów (VI w. p.n.e. – V w. p.n.e.) - okres rozwoju sztuki starożytnego Rzymu,...

Budowle rzymskie

Miasto rzymskie było zaprojektowane w bardzo przemyślany sposób z regularnym planem, ulicami przecinającymi się pod kątem prostym i z rynkiem – forum, ...

Łuk triumfalny

Łuk triumfalny był monumentalną, wolno stojącą bramą, budowaną dla upamiętnienia ważnej osoby lub uczczenia ważnego wydarzenia (zwykle zwycięstwa wojennego)...

Artysta w sztuce rzymskiej

Artysta rzymski miał podobny status jak w Grecji – był jedynie rzemieślnikiem i wykonawcą zamówień. Tak jak w sztuce egipskiej, artystami wysoko postawi...

Traktat Witruwiusza

Jednym z najbardziej znanym architektów starożytnych był Marek Witruwiusz – rzymski architekt żyjący w I w. p.n.e. Niewiele wiadomo na temat jego życia,...

Amfiteatr Flawiuszów Koloseum

Koloseum, oficjalnie nazywane było w starożytności Amfiteatrem Flawiuszów (łac. Colosseum; wł. Colosseo). Był to budynek w Rzymie, zbudowany w latach 70-72 ...

Rzeźba i relief rzymski

Najpopularniejszym rodzajem rzeźby rzymskiej okresu panowania cezarów były popiersia portretowe cezarów i ważnych patrycjuszy. Artyści rzymscy nie inspi...

Malarstwo ścienne i mozaika rzymska

łynniejsze malowidła ścienne sztuki rzymskiej pochodzą z Pompejów i Herkulanum, a ich styl nazywany jest stylem pompejańskim. Te malowidła były tworzon...

Pompeje i Herkulanum

je i Herkulanum to miasta w Kampanii (we Włoszech), położone w sąsiedztwie wulkanu Wezuwiusz i zniszczone podczas wybuchu wulkanu 24 sierpnia 79 r. Pod...

Sztuka wczesnochrześcijańska – cechy charakterystyczne

Sztuka wczesnochrześcijańska była tworzona pod wpływem sztuki rzymskiej. Nowe treści religijne były pokazywane za pomocą tradycyjnych kompozycji i kano...

Katakumby chrześcijańskie

Katakumby (gr. kata – pod, tymbos - grób) – cmentarz podziemny składający się z galerii, komór i korytarzy, w ścianach których wydrążono nisze grobowe. Zaz...

Portrety trumienne z El Fajum

Portrety z Fajum jest to grupa około 700 portretów na drewnie, które były składane wraz z zabalsamowanymi zwłokami do grobów. Odnalezione zostały głównie...

Pismo rzymskie – litera rzymska kapituła (kapitała)

W sztuce rzymskiej, pismo rzymskie otrzymało rangę artystyczną, zwłaszcza na łukach triumfalnych i kolumnach upamiętniających sławnych Rzymian. Kapitał...

Sumeryjskie miasta-państwa

Mezopotamia to tradycyjna nazwa obszarów, leżących w Azji Zachodniej między Eufratem a Tygrysem, które były kolebką wielu starożytnych cywilizacji. Pismo k...

Sztuka sumeryjska

Ok. XXVIII w. p.n.e. zaczyna się kształtować sumeryjska architektura miast. Ulice są kręte, wąskie, a domy z suszonej cegły miały masywne ściany, ze strop...

Sztuka akadyjska

Sztuka akadyjska (od ok. 2340 do 2200 r. p.n.e.), zgodnie z zachowanymi znaleziskami, inspirowała się sztuką sumeryjską, pismem klinowym i architekturą po d...

Sztuka starożytnej Persji i Persepolis

Najstarsze z dotychczas odkrytych znalezisk w Persji pochodzą z IV - II w. p.n.e (ceramika z ornamentami zwierzęcymi z Suzy i przedmioty z brązu: elementy ko...

Sztuka babilońska i asyryjska

Ok. 2000 r. p.n.e Sumer i Akad podzieliły się na wiele miast-państw. Od ok. 1792 r. p.n.e. król Hammurabi stworzył imperium Babilonu. Wykopaliska arch...

KODA - niezwykła dziewczynka

Kontakt

www.facebook.com/GrupaArtystowGluchych www.instagram.com/gag_artysci/ biuro@gag.art.pl Rada GAG     &n...

Leksykon

Czym jest leksykon sztuki w Polskim Języku Migowym? Wejście do Leksykonu GAG ► Leksykon jest zbiorem wielu haseł i terminów sztuk pięknych istniej...

Leksykon

Czym jest leksykon sztuki w Polskim Języku Migowym? ► wydruk_slownik();

Magazyn Sztuki

Dzięki stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Kultura w sieci" Marek Lasecki prezentuje „Magazyn sztuki w PJM”. W ramach projektu prowadził w Pol...

Magazyn sztuki w PJM #1

Cofnij https://youtu.be/1KwGpC61sog W pierwszym odcinku magazynu sztuki w PJM: Sztuka polska / Wojciech Fangor Sztuka obca / Mark Rothko...

Magazyn sztuki w PJM #2

Cofnij https://youtu.be/36BYd3e7wwM W drugim odcinku magazynu sztuki w PJM : Sztuka polska / Tamara de Lempicka (Tamara Łempicka) Sz...

Magazyn sztuki w PJM #3

Cofnij https://youtu.be/rb5Dab0u1iw W trzecim odcinku magazynu sztuki w PJM : Sztuka polska / Katarzyna Kozyra Sztuka obca / Marina...

Magazyn sztuki w PJM #4

Cofnij https://youtu.be/DcXUoua4d5M W czwartym odcinku magazynu sztuki w PJM : Sztuka polska, też w świecie g/Głuchych / Nikifor Kr...

Magazyn sztuki w PJM #5

Cofnij https://youtu.be/fll2z05GvGo W piątym odcinku magazynu sztuki w PJM : Sztuka polska / Magdalena Abakanowicz Sztuka obca / Henri ...

Magazyn sztuki w PJM #6

Cofnij https://youtu.be/BkI1X_6z3p0 W szóstym odcinku magazynu sztuki w PJM : Sztuka polska / Jerzy Nowosielski Sztuka obca / Jackson ...

Webinarium #1

Cofnij Za nami pierwsze, samodzielnie zorganizowane webinarium magazynu sztuki w PJM z udziałem przedstawicieli Muzeum Narodowego w Warszawie. ...

Webinarium #2

Cofnij W dniu 29 września br. odbyło się webinarium on-line w ramach projektu „Kultura w sieci” o Zachęcie - Narodowa Galerii Sztuki w Warsz...

Webinarium #3

Cofnij W dniu 20 października br. odbyło się webinarium on-line w ramach projektu „Kultura w sieci” o Muzeum Śląskim w Katowicach, a goście...

Media social

O projekcie encyklopedii

Encyklopedia została zainicjowana przez Zachętę - Narodową Galerię Sztuki w 2014 roku. Tworząc pierwsze definicje uświadomiliśmy sobie, że to projekt ...

Od wczesnego chrześcijaństwa do gotyku

[dflip id="5342"][/dflip]

Start