BAZYLIKA, z łac. basilica, z gr. basilike: królewski – 1) w starożytnej architekturze rzymskiej – budynek sądowo-targowy na forum; 2) w architekturze chrześcijańskiej kościół wielonawowy przeważnie trójnawowy z nawą główną wyższą od pozostałych. Inne charakterystyczne elementy architektoniczne to: apsyda na zakończeniu nawy głównej, transept (nawa poprzeczna), przedsionek (narteks) i czworoboczne atrium otoczone krużgankami z sadzawką lub studnią pośrodku. Typ bazyliki podłużnej na planie prostokąta wykształcił się w Rzymie za czasów Konstantyna Wielkiego. Szczytowym osiągnięciem architektury wczesnochrześcijańskiej jest bazylika krzyżowo-kopułowa z kopułą na skrzyżowaniu transeptu i nawy głównej, oświetlona przez okna w bębnie kopuły. Bazylika jest najbardziej rozpowszechnioną formą budowli chrześcijańskiej kontynuowaną przez wieki. 3) kościół o specjalnych przywilejach wyróżniający się np. wartością zabytkową, liturgiczną, duszpasterską.
